JAKIE PRZEPISY REGULUJĄ ZASADY SPEDYCJI MIĘDZYNARODOWEJ?
Spedycja to działalność, która ułatwia korzystanie z usług transportowych i polega na organizowaniu procesów transportowych oraz towarzyszących im czynności. Spedytor zobowiązany jest dostarczyć przesyłkę z punktu nadania do punktu odbioru, zgodnie z wymaganiami zleceniodawcy. Spedycję dzielimy na gałęziową, która może być samochodowa, lotnicza, morska lub kolejowa oraz intermodalną, łączącą w sobie minimum dwa różne środki transportu. Tworzenie jednolitego rynku wewnątrz wspólnoty UE zakłada swobodny przepływ towarów, usług, osób oraz kapitału. Nie oznacza to jednak, że usługi transportowe i spedycja międzynarodowa nie są objęte przepisami prawa.
Najważniejsze akty prawne
Transport krajowy i spedycja międzynarodowa regulowane są szeregiem aktów prawnych krajowych, Unii Europejskiej oraz międzynarodowych. Najważniejsze akty prawa polskiego to Ustawy o transporcie drogowym, transporcie kolejowym, żegludze śródlądowej i Prawo lotnicze. Istotna jest również Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych oraz o czasie pracy kierowców. Bardzo ważna w tym zakresie jest Ustawa o Prawie Przewozowym z 1984 roku.
Akty prawne UE obejmują Rozporządzenia i Dyrektywy Parlamentu Europejskiego, dotyczące konkretnych gałęzi transportu. Na szczególną uwagę zasługuje Rozporządzenie, ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego oraz dotyczące wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych. Warto również wspomnieć o Konwencji o Wspólnej Procedurze Tranzytowej, do której Polska przystąpiła w 1996 roku.
Najważniejszym aktem prawa międzynarodowego jest natomiast genewska Konwencja o Umowie Międzynarodowego Przewozu Drogowego Towarów z dnia 19 maja 1956 roku. W 1957 roku w Genewie sporządzona została również międzynarodowa Konwencja o przewozie ładunków niebezpiecznych. Natomiast ochroną i reprezentacją interesów osób, działających w branży spedycyjnej zajmuje się Międzynarodowa Federacja Zrzeszeń Spedytorów.
OPWS, czyli Ogólne Polskie Warunki Spedycji
Problematykę transportu, spedycji i międzynarodowego obrotu towarowego w znacznym zakresie reguluje OPWS, czyli warunki współpracy pomiędzy spedytorem a zleceniodawcą. Zgodnie z OPWS spedytor obok przewozów może zajmować się również doradztwem transportowym, ubezpieczeniami, przeładunkami, składowaniem, pakowaniem, konfekcjonowaniem, organizacją obsługi celnej, dystrybucją oraz logistyką. Usługa spedycyjna realizowana jest na podstawie umowy spedycyjnej, w której spedytor zobowiązuje się do wykonania określonych usług za odpowiednim wynagrodzeniem. Zlecenie spedycyjne powinno być potwierdzone w formie pisemnej i zawierać takie dane, jak właściwości przesyłki i jej niezbędne oznaczenia (ilość, wymiary, kubatura, ciężar), wymagane do jej przewozu dokumenty oraz szczegółowy zakres usługi. W przypadku towarów niebezpiecznych zleceniodawca jest zobowiązany poinformować spedytora o koniecznych środkach ostrożności. W przypadku braku szczegółowych uzgodnień spedytor samodzielnie wybiera czas, sposób i rodzaj przewozu.
Odbierając przesyłkę, spedytor musi sprawdzić, czy została ona dostarczona w stanie kompletnym i nienaruszonym. Spedytor nie ma obowiązku aranżowania oddzielnego ubezpieczenia dla każdej przesyłki. W sytuacji, gdy okoliczności niezależne od spedytora uniemożliwiły mu wykonanie zlecenia, zostaje on tymczasowo zwolniony od odpowiedzialności terminowego zrealizowania zadania. Odpowiedzialność spedytora jest uzależniona od zakresu zawartej umowy. Warto wspomnieć, że ponosi on odpowiedzialność za szkody wynikłe z nienależytego wykonania czynności. Ponosi on także odpowiedzialność za dalszych przewoźników i spedytorów, jeżeli korzysta z ich usług przy wykonywaniu zlecenia spedycji.