AGENCI OKRĘTOWI – DEFINICJA, ZADANIA ZAWODOWE, UPRAWNIENIA
Agent okrętowy czyli ship’s agent to zawód, którego uprawnienia regulowane są Ustawą z dnia 18 września 2001 r. Kodeks Morski. Warto mieć na uwadze, że zawód agenta okrętowego bywa również nazywany agentem morskim albo statkowym, ale nie jest tożsamy ze stanowiskiem maklera morskiego. Usługi, świadczone przez agentów okrętowych skupiają na reprezentowaniu interesów armatorów oraz kompleksowej obsłudze statków w transporcie morskim bez względu na rodzaj jednostki pływającej.
Czym konkretnie zajmują się agenci okrętowi?
Agenci okrętowi występują w roli stałych przedstawicieli armatorów i działają na określonym obszarze lub w konkretnym porcie na podstawie umowy agencyjnej. Zadania zawodowe agentów okrętowych związane są z żeglugą morską i obsługą statków. Podejmują oni czynności prawne w imieniu armatorów i reprezentują ich przed instytucjami państwowymi i zarządem portu. Agenci okrętowi zawierają umowy przewozowo-ubezpieczeniowe, regulują zobowiązania finansowe, załatwiają formalności urzędowe, wystawiają konosamenty i dochodzą roszczeń w imieniu armatora od jego partnerów handlowych. Agenci okrętowi odprawiają statki morskie i dokonują wszelkich niezbędnych czynności, związanych z ich postojem oraz wejściem/wyjściem z portu. Sporządzają i archiwizują dokumentację. Troszczą się o efektywną wymianę informacji, współpracując z kapitanami statków i zarządcami portów. Ewidencjonują koszty i ważne dane w systemach informatycznych, a także organizują zlecenia dla podwykonawców.
Pamiętajmy, że agenci okrętowi reprezentują armatorów w sposób trwały i ciągły. Agenci okrętowi zajmują się ponadto rozwiązywaniem sporów, czyli dispute resolver w pierwszej kolejności dążąc do rozwiązań polubownych. Dodatkowo analizują przemysł żeglugowy i na podstawie swojego doświadczenia i wiedzy pomagają armatorom w tworzeniu skutecznej strategii biznesowej. Wynagrodzenie agentów może mieć charakter stały lub prowizyjny.
Agenci okrętowi uprawnieni są do pobierania zaliczek na poczet dokonywanych czynności oraz do dokonywania związanych z nimi rozliczeń pod koniec każdego kwartału. Agent może się również domagać od armatora zwrotu poniesionych kosztów, jeżeli były koniecznie, a ich wysokość przekroczyła wartość zaliczki. Podstawą rozliczenia jest rachunek kosztów. Agent okrętowy może wypowiedzieć umowę agencyjną, ale obowiązuje go (podobnie jak armatora) 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Poszczególne uprawnienia agentów okrętowych uzależnione są nie tylko od zakresu zawartej umowy, ale także ich specjalizacji. Inne zadanie wykonują agenci liniowi czy trampowi, a inne agenci nadzorujący, wewnętrzni czy generalni.
Jakie uprawienia mają agenci okrętowi?
Uprawnienia agentów okrętowych są szczegółowo określone w zawieranej z armatorem umowie agencyjnej. Uprawnieni są do podejmowania funkcji przedstawicielstwa za wynagrodzeniem w określonych czynnościach. Zakres przedstawicielstwa precyzuje umowa zarówno w odniesieniu do przedmiotu działalności jak i obszaru działalności. Bardzo istotne jest zaufanie pomiędzy armatorem a agentem, ponieważ w przypadku przekroczenia uprawnień przez agenta – podejmowane przez niego czynności są i tak wiążące dla armatora. Agenci okrętowi dbają o interesy armatora i zabezpieczają jego prawa. Dodatkowo pełnią wobec niego także funkcje doradcze i niezwłocznie informują go o najważniejszych kwestiach. Zobowiązani są dostosowywać się do poleceń armatora.